کنکور؛ مانعی در برابر تنوع‌بخشی به برنامه‌های درسی

کنکور ؛ مانعی در برابر تنوع‌بخشی به برنامه‌های درسی

حجت الاسلام علی ذوعلم در برنامه تلویزیونی پرسشگر با عنوان اینکه «یکی از مشکلات ما در بررسی مسائل آموزش و پرورش محافظه‌کاری است»، گفت: زمان های زیادی از دست رفته و هیچ چیز مهم تر از آموزش و پرورش نیست. سند تحول چکیده دیدگاه‌های فلسفی، فکری، روانشناختی و جامعه‌شناختی ماست اما مهجور مانده است.

عضو هیئت علمی و مدرس دانشگاه با بیان اینکه کتب‌ درسی کارکرد لازم را ندارند، افزود: متأسفانه برنامه‌ریزی کلان آموزشی و درسی ما دچار کمبودهایی است که یک دلیل آن تطبیق نداشتن کامل با سند تحول بنیادین است. یک وجه مبانی نظری سند تحول که باید در عمل اجرا شود همان برنامه درسی است که در واقع نقشه راه محتوایی سند تحول محسوب می‌شود.

عضو هیئت علمی و مدرس دانشگاه با اظهار اینکه همسوسازی‌هایی در برنامه‌ریزی کتب درسی با سند طی هفت، هشت سال گذشته انجام گرفته است، گفت: به‌عنوان مثال حکمت و تفکر و مانند آن که قبلاً کمرنگ بود وارد محتوای درسی شد، اما هنوز به آن اندازه‌ای که باید باشد نیست.

حجت الاسلام علی ذوعلم تأکید کرد: انتظار از سند تحول بنیادین در بعضی از قسمت‌ها انتظار نامعقولی است، در حالی که سند تحول یک دیدگاه مبنایی است و بایستی براساس آن دانش و برنامه تولید شود و این  فرایندی است که باید استمرار یابد.

ایشان با اشاره به روند تدوین زیرنظام برنامه درسی بیان داشت: در برنامه درسی برای ارتباط با کف مدرسه کارگروه‌های استانی و ستادی در دستور کار قرار گرفت، بررسی و احصای کاستی ها و مشکلات برای ما بسیار مهم بود و تجارب ملی را در طراحی برنامه درسی مورد توجه قرار دادیم.

نیاز به دانش آموزانی پرسشگر داریم

عضو هیئت علمی و مدرس دانشگاه با عنوان اینکه «یک الگو بر اساس مبانی اعتقادی و فلسفی خودمان طراحی کردیم»، عنوان کرد: نیاز به دانش‌آموزان اهل خرد، تعقل و تفکر و پرسشگری داریم. چون پرورش قدرت تحلیل و تفکر کمرنگ است، بچه‌های ما با یک نمایش ساده فریب می‌خورند و بررسی نمی‌کنند آینده اعمال و رفتارشان چیست. اگر می‌خواهیم بچه‌ها به خداوند و حقیقت گرایش یابند و به خودباوری برسند باید معرفت، شناخت، اخلاق و توانمندی‌های عملی را مورد توجه قرار دهیم.

ذوعلم به رویکرد تفکیک حیطه‌های شناختی، عاطفی و عملی از یکدیگر اشاره کرد و گفت: مبانی انسان‌شناختی را که در سند تحول مطرح شد در برنامه درسی ملی لحاظ کردیم. در برنامه درسی این نگرش وجود داشت که باید در ارتقای منزلت مدرسه اهتمام داشته باشیم، در همین راستا بحث «مدرسه زندگی» مطرح شد که باید تحقق می‌یافت و به‌عنوان گفتمان مطرح می‌شد اما کمرنگ شد و باید دوباره آن را زنده کنیم، همچنین تمرکزگرایی باید کم شود و بخشی از محتوای درسی در استان و بخشی در مدرسه گردآوری شود. حلقه طراحی بین برنامه درسی و مدرسه مفقوده است و دچار کمبود‌هایی هستیم.

واگذاری تدوین برنامه درسی به استان ها

ایشان درباره آزادسازی بخشی از تعیین محتوای برنامه درسی گفت: واگذاری تدوین بخشی از برنامه درسی به سطح استان‌ها نیازمند مقدماتی است و بعد از بررسی امکانات و شرایط استان‌های داوطلب است. چندسال قبل این طرح برای دروس عربی و حرفه و فن اجرا شد و تعداد زیادی از کارشناسان برای آن تلاش کردند، اما به‌علت نبود خودباوری و سازوکارهای لازم به آرامی پیش رفت و موفق نشد.

عضو هیئت علمی و مدرس دانشگاه با اشاره به تأکید بر واگذاری گردآوری بیست درصد از ظرفیت کل تدوین محتوای درسی به استان‌ها در برنامه درس ملی اظهار کرد: اما باید واقع بین بود و ظرفیت‌های استان‌ها را در نظر گرفت. برای شکل‌گیری کارگروه طراحی طرحواره‌ها و سازوکارهای لازم در استان‌ها به ۲ الی ۳ سال تلاش جدی و مستمر نیاز داریم.

ذوعلم ادامه داد: مخاطبان ما توجه کنند اگر تفاوت دیدگاه جزیی در برنامه‌ریزی درسی وجود دارد مشکل اصلی نیست و اشکال اصلی دید دستگاه کلان قوه مجریه به بحث تعلیم و تربیت است. رئیس جمهور جناب آقای دکتر روحانی به سخنرانی روز معلم و ابتدای سال تحصیلی بسنده می‌کنند و جلسات شورایعالی بدون حضور رئیس شورا برگزار می‌شود، در حالی که آموزش و پرورش مهمترین دستگاهی است که حاکمیت اسلامی باید برای رسیدن به اهداف متعالی به آن اهتمام داشته باشد.

کنکور ؛ مانعی در برابر تنوع‌بخشی به برنامه‌های درسی

وی در ادامه اظهار داشت: این یک درد از درون است. شکل‌گیری نهادی به‌عنوان شورای عالی تربیت را پیشنهاد کردند اما هنوز شورایعالی انقلاب فرهنگی به‌طور جدی وارد مقوله تربیت نشده است.

کنکور سدی در برابر تحول دروس

عضو هیئت علمی و مدرس دانشگاه برگزاری آزمون سراسری را مانع و سدی اساسی برای تنوع‌بخشی به برنامه های درسی دانست و یادآور شد: باید نوع مطالبه والدین از مدرسه تغییر کند. اکنون اگر معلم ریاضی به کلاس نیاید اعتراض می‌کنند، اما معلم حرفه و فن نیاید مهم نیست و حتی ممکن است که بگویند «دروس دیگر را حذف کنید و کلاس ریاضی بگذارید که در آزمون ورود به دانشگاه مهم است». همچنین اعمال فشارها حرکت آموزش و پرورش را درباره حذف آزمون سمپاد کند کرد. آزمون سراسری نگاه سطحی و ویترینی به دانش و علم آموزی دارد.